Het magazine voor Natuurfotografen

Nederpix.nl Forum Index -> Materiaal


500 F4 (zwart)

 
Post new topic   Reply to topic
View previous topic :: View next topic  

Author
Message
peter wijn


Gender: Male
Age: 57
Joined: 23 Nov 2005
Posts: 2331
Location: Utrecht
Offline

View user's profile Send private message
PostPosted: Sat 08 Jan 2011, 11:28    Post subject: 500 F4 (zwart)
Nikkor 500 F4
Merk: Nikon
type:
# AF-S NIKKOR 500mm f/4 ED (Versie 1)
# AF-S NIKKOR 500mm f/4G ED VR (Versie VR G)
Prijs: circa 4000 euro (2e hands in Zwitserland) respectievelijk €7000 (grote internetwinkel in nederland, nog bedankt Joël)
Gewicht: 3,8 kg (beide)
Kortste scherpstelafstand: 4,5 respectievelijk 3,8 m

Inleiding
De 500 F4 begon met een P versie: een lens met alleen handmatige scherpstelling (prijzen tussen 1500 en 2500 euro 2e hands). De opvolger AF-I had een ingebouwde autofocus motor. Daarna kwam de eerste AF-S met silent wave autofocus (Versie 1). Een versie van slechts 3,4 kg AF-S II (prijzen beide versies 2e hands tussen 3500 en 5500 euro) en daarna de huidige versie, zonder diafragmaring, maar met vibratie reductie (VR G) (prijzen nieuw vanaf +/- 7000 euro).


AF-S NIKKOR 500mm f/4G ED VR met convertor 1,4, D300s en battery-pack op een gitzo statief (1325v) met Markins balhoofd en Wimberley vervangende lensplaat en Wimberley sidekick. Zonder al die fratsen aan de lens ligt het zwaartepunt van de lens niet heel gunstig.

Verschillen tussen de lenzen
Al deze lenzen zijn optisch zeer goed en mechanisch en elektronisch zeer degelijk. De elektronica voor de AF-I lenzen is – volgens internetbronnen / niet zelf gecheckt - niet meer beschikbaar bij de reguliere onderhoudscentra.
Van de lenzen die ik heb (gehad), is mijn gevoel dat de VR G lens wat harder tekent (contrastrijker). Misschien is de Versie 1 wel mooier door een iets afgeronde zachtere tekening. Maar anderzijds heeft de VR een groot voordeel voor mij: het percentage goed scherpe foto’s dat ik maak is fors toegenomen, met name onder lastige omstandigheden, zoals wanneer je geen goede steun is (rijstzak), of je vanaf statief onder een hoek fotografeert. Ook heeft de lens betere filtering tegen inwendige reflecties (moet ook wel vanwege de extra lenselementen voor de VR) en – gevoelsmatig -meer helderheid.

Hier de oude lens:


100% crop

D300 500F4 AF-S Versie 1 met convertor 1,4. Blauwborst Houten.

En hier de nieuwe:


100% crop

D300 500F4 AF-S VR G met convertor 1,4. Bruinkeelortolaan Parakila, Lesbos, Griekenland.

Beide crops zijn afgewerkt in het zelfde toonprofiel en zijn niet extra verscherpt. Merk op dat de veertjes van de ortolaan harder uitkomen, terwijl het licht iets zachter is. Dit komt maar deels doordat de zingende blauwborst in het beeld beweegt. Wel is de afstand tot de vogel bij de blauwborst tweemaal zo groot.

Scherpstelling
Beide lenzen beschikken over AF-S ‘silent wave’ motor in de lens. Dit levert een behoorlijk snelle en secure scherpstelling.
Versie 1 heeft instellingen voor scherpstellen van 4,5 tot 12 of van 8 tot oneindig. Dit verhoogt de snelheid van scherpstellen aanzienlijk, aangezien de tijd die nodig is om de focus te verplaatsen van circa 4m tot oneindig toch wel richting 1 seconde kost (een 50mm F1,8 met motor in de camera is heel wat sneller…). Je bespaart met deze instelling ten minste de helft van de tijd. Maar je knopje moet natuurlijk niet net verkeerd staan als er een beest landt… te dichtbij of te ver weg…
De VR G-versie heeft hiervan helaas alleen scherpstelling van 8 tot oneindig. Maar, dan weer wel een geheugen voor een vooraf ingestelde waarde. Zoals op een tak waar je je onderwerp verwacht. Als je even was afgeleid door een onderwerp ver weg, dan ben je in no time terug op het scherpstelpunt dichtbij. Ik heb deze instelling standaard op 3,8m staan.

Gebruikerservaringen

Erg geschikt voor
Vogels en schuwe dieren. Kleine onderwerpen waar je niet makkelijk dichtbij kunt komen, dit tot een kortste afstand van circa 4 m. Fotograferen uit een hut, tent of auto, vanaf een rijstzak of goed statief met balhoofd of zwenkrek (gimbal head'.


Bruine glazenmaker. Er bevond zich een sloot tussen mij en dit schuwe dier. Zonder de 700mm geen foto (links wat afgesneden).


Bronlibel. Dit schuwe dier bevond zich in een natuurgebied waar je niet vrij rond kan lopen. Zonder de 700mm geen foto. (Hoewel, even later kwam het beest vlak naast me zitten…)

Als de vogels op prettig korte afstand - beeldvullend - in beeld vliegen dan zijn ze het makkelijkst uit de hand te fotograferen, niet op statief of van rijstzak. De autofocus doet zijn werk dan het beste zonder een convertor. Het is niet heel makkelijk om het onderwerp goed in beeld te vinden en te houden als de beeldhoek nog smaller wordt dan 500 mm op DX-formaat camera. Eigenlijk is een 300 mm lens makkelijker, of - nog beter - een zoomlens.


Steppearend Salalah, Oman. D300s iso400, 1/800s F8 +0,33EV (expose to the right). Uit de hand (VR stond aan, maar dat hoeft voor de foto niet boven ca 1/500s). rechts en boven enkele procenten afgesneden voor de compositie.

De VR G versie is behoorlijk geschikt voor fotograferen vanaf eenbeenstatief en leunend op allerlei voorwerpen (een tak, een brugleuning, een buitenspiegel van een auto, …). Met de andere ligt dit minder voor de hand bij sluitertijden onder 1/200s (persoonlijke waarde). De vibratie reductie is handig tijdens het maken van de foto, maar ook om het scherpstelpunt op het onderwerp te houden.

Minder geschikt voor
Deze lens neem je alleen mee als je weet dat je hem nodig hebt. Met zijn bijna 4 kg is het geen standaardlens voor tijdens een wandeling. Te meer daar ook een goed statief en balhoofd (circa 3 kg of meer) nodig is. En de camera natuurlijk.
Uit de hand een stil zittende vogel op een tak fotograferen lukt mij niet heel goed, ook niet met de VR lens bedoel ik. Ik ben niet sterk genoeg om de camera stil genoeg te houden opdat de compositie goed is en de scherpte op het juiste punt blijft. Het is natuurlijk mogelijk door meerdere foto’s te maken te hopen dat er een goede tussen zit. Niet echt een prettige manier van fotograferen, maar het kan als het moet (met de VR lens zelfs met behoorlijk lange sluitertijden van circa 1/100s - zolang de vogel stil zit).
Het is mij wel gelukt om met deze lens foto´s van vliegende libellen te maken… maar het is nog niet echt een standaard procedure. De scherpstelling zul je eerst met de hand moeten voorbereiden en daarna heel voorzichtig de autofocus het laatste werk laten doen… lastig omdat het beest maar net lang genoeg moet blijven hangen, aan de grenzen van mijn mogelijkheden. Niet echt iets om de lens voor te aan te schaffen…


Paardenbijter op patrouille. Met convertor 1,4. Eerst handmatig inschatten waar het beest zit, wachten tot ie even stil zit, autofocus op het beest aan en afdrukken. Heel lastig.

Als je zo'n lens hebt, dan kun je natuurlijk uitproberen wat er mogelijk is:

Landschapsfotografie Davos, Zwitserland. Tussen mij en deze bomen bevindt zich een meer, de afstand schat ik op iets van 700 meter. In principe zou je het kunnen uitrekenen. De hoogte van de boom schat ik 20 a 30 meter. D70 iso400 1/200s F11 -0,33EV.


Kinderportret Remoulins, Frankrijk.

Voordeel van deze lens
De kwaliteit en degelijkheid zijn uitmuntend voor een kleinbeeld camera. De lens heeft uitstekende scherpte en mooie onscherpte over het hele diafragmabereik van F4 tot F11. Hogere diafragmawaarden gebruik ik geloof ik nooit. Mede omdat dan de achtergrond onrustiger wordt, maar ik heb ook het gevoel dat de tekening op het onderwerp terugloopt (diffractie?). Ook is de lens nog net geschikt om mee te nemen op reis in een vliegtuig.


Grote barmsijs Griftpark, Utrecht. D70 iso200 1/125s F4.


Arabische Steenpatrijs Tawi Atayr, Oman. D300s iso400 1/640s F9 met convertor 1,4.

Nadeel van deze lens
Gewicht en prijs zijn forse nadelen. Ik heb een aantal jaren gespaard en via de 2e hands lens uiteindelijk de nieuwe gekocht. Ook is de omstandigheid dat je niet kan zoomen een nadeel als je je op een plek bevindt waar je je niet meer kunt bewegen.
Een kleiner nadeel is de hoge statiefvoet. Die heb ik vervangen door een – zeer lage – Wimberley replacement foot. De zonnekap past daarmee nog steeds omgekeerd op de lens – voor tijdens transport, en je kunt hem met de Wimberley sidekick gebruiken. Voor een gewone Wimberley head (of ander zwenkrek) is de vervangende statiefvoet niet per sé nodig, maar het geeft wel een forse verbetering voor de stabiliteit. Nadeel is dat je handvat wat minder makkelijk beet pakt… Een onbeduidend nadeel voor een lens die gemaakt is om te fotograferen, er zijn prima oplossingen voor.
De versie 1 heeft een betere gewichtsverdeling. Bij de VR G lens zit het zwaartepunt ver naar voren, waardoor je een extra lange lensplaat nodig hebt om de lens met een normale camera boven het zwaartepunt te plaatsen. Gebruik van een battery-pack (helemaal met 8 AA accu´s) en convertor aan de camera brengt het zwaartepunt op een betere plek, meer naar achteren.
Verder gebruik ik een beschermhoes rond de lens (een geheel zwarte natuurlijk). Deze gebruik ik vooral om lawaai te voorkomen tijdens het stoten, niet zozeer om de lens te beschermen. Die kan aardig tegen een stootje.

Alle supertelelenzen die ik ken leveren een mooiere onscherpte achter het onderwerp dan er voor.


Ree Houten. D300 iso400 F8 1/250s met convertor 1,4. De onscherpte vóór het onderwerp tekent minder mooi dan de onscherpte achter de lens.

Ook een fenomeen wat alle supertelelenzen raakt: als de lucht tussen jou en je onderwerp te veel trilt, dan krijg je geen goede foto. De foto van de bomen in Davos is genomen in een ijskoude, droge lucht zonder thermiek. Soms trilt de lucht zo, dat het op 6 m niet lukt scherp te stellen.

Waarom heb je voor deze lens gekozen?
Ik wilde na jaren van handmatige scherpstelling met een Nikkor 600mm F5,6 ai-s graag een lens met echt snelle autofocus. De keuze was overstappen naar een ander merk (Canon 20D met 500 F4 IS USM) of een tweede hands lens vinden. Dat laatste lukte prima in Zwitserland, zie onder. De snelle autofocus heeft gebracht wat ik hoopte. Het verschil in lenskwaliteit van de 500 F4 ten opzichte van de 600 F5,6 verbaasde me, zo groot. Terwijl de beeldkwaliteit van de oude 600 zeker niet slecht is.


Eekhoorn Davos, Zwitserland. D70 iso400 -0,33EV 1/50s F4.

Converters
De Nikon AF-S teleconverter TC-14E II 1.4x en de AF-S teleconvertor TC-17E zijn prima convertors voor deze lens, de 1,7x wat softer. Er is een nieuwe convertor TC-20E III uit, waarmee volgens bartjes met wat meer bewerking ook uitstekende foto’s te maken zijn, vanzelfsprekend met name met de grootbeeld (full frame) camera´s D700 en de D3 serie.
In principe kun je ook andere goedkopere convertors gebruiken, maar het ligt niet voor de hand om bij zo’n dure lens te bezuinigen op de convertor.
De kwaliteit van de lens is – natuurlijk - verreweg het mooist zonder convertor. Als je kleine onderwerp erg dichtbij komt kun je kiezen of je een D700 (mooie sensoreigenschappen en gebruik van een groter deel van de lens) met convertor gebruikt of een D300 zonder convertor (gebruikmaken van mooiere lenskwaliteit). Ik heb geprobeerd een test te doen: ik zag bijna geen verschil. Mijn keuze is om bij goed licht de D300 zonder convertor te gebruiken en bij weinig licht de D700 met convertor (en bij bijzonder weinig licht, zonder convertor en croppen).
Het is bij Nikon niet mogelijk meerdere convertors achter elkaar te gebruiken. Omdat je met een 2x convertor al op de grens zult zitten, ligt het ook niet voor de hand om dit te willen.

Met welke body gebruik je hem het meest?
Het maakt voor de beeldkwaliteit niet veel uit met welke camera je deze lens gebruikt. Maar, met de stabielere D300 en D200 haalde ik scherpe foto’s bij veel langere sluitertijden dan met een D70 (maar merk op dat de eekhoorn hierboven scherp is bij 1/50s). Met een D300 en D700 is de autofocus veel sneller en secuurder dan met een D200 en zeker een D70. En de ontwikkelingen gaan maar door. Het zal niet heel lang meer duren dat de D300 een opvolger krijgt. Het onmogelijke zal wel weer mogelijk blijken…
Ik gebruik hem in Nederland het meest met een D300.

Alternatieven
De lens heeft zijn eigen alternatieven op de 2e hands markt. Zonder vibratiereductie of zelfs zonder autofocus, maar wel min of meer dezelfde optische kwaliteit.
Daarnaast levert Nikon een 400 F2,8 en 600 F4 die ook uitstekend zijn, maar zeker een kilo zwaarder, voor mij te zwaar. De 500 F4 is hier een soort van zwaar compromis in…
Daarnaast de zoomlens 200-400 F4 die voor mij aan de korte kant is, met name omdat deze optisch wat minder goed met convertors presteert. Maar, deze biedt wel zoommogelijkheid, wat in een privéhut of tent fijn kan zijn. Alternatief is een 300 F2,8 met de nieuwe convertor 2,0 versie III. Daar zouden interessante ontwikkelingen kunnen zitten. Ik heb nog geen optische vergelijking gezien/gezocht.

Sigma levert voor Nikon een 500 F4,5 - die een heel stuk goedkoper is en een stukje lichter - en een 300-800 F5,6 zoomlens die een heel stuk zwaarder is maar in dezelfde prijsklasse zit. Beide nog zonder beeldstabilisatie.

Verder leveren Canon een Sony een 500 F4 en Pentax leverde vroeger een 500 F4,5 (nog 2e hands te vinden). Olympus levert een 300 F2,8 op zijn four-thirds systeem, hetgeen ongeveer dezelfde beeldhoek oplevert. Bij Olympus, Sony en Pentax zit de vibratie reductie in de camera (anti shake), wat - volgens bartjes - iets minder goed werkt. Canon is - naast Nikon en Sigma - de enige met vibratiereductie in de lens. Sterker nog, ze waren daar ook veel, veel, veel… veel eerder mee in de supertele's dan Nikon.

Kortom
Het is een moordlens met als grootste nadelen gewicht en prijs. De Nikon lenzen die kunnen concurreren met deze lens zijn meestal nog zwaarder en duurder. Misschien dat een 300F2,8 met convertors enigszins in de buurt kan komen, voordelen hiervan zijn gewicht en prijs. De andere genoemde nadelen zijn beperkt en makkelijk te corrigeren.

Er is geen betere. Ik wens iedereen zo´n zwart juweel toe.


IJsvogel Beatrixpark, Utrecht. D300 iso400 1/50s F10 +0,33EV met convertor 1,4 (expose to the right en levendig afgewerkt).


Originele auteur
Peter Wijn
Back to top
Reply with quote
 
Reinier van den Born
PixPas (Basic)


Gender: Male
Age: 40
Joined: 15 May 2006
Posts: 66
Location: Woudenberg
Offline

View user's profile Send private message Send e-mail
PostPosted: Sat 08 Jan 2011, 17:22    Post subject:
Ha Peter,

Complimenten voor dit boeiende verhaal met zijn prachtige beelden, vooral als canon gebruiker vind ik dit interessant. Aangezien ik het merk nikon niet echt (in detail) ken.

Ben even benieuwd...

Die eekhoorn, heb je die in het park bij de Davosersee geplaat?

Groeten Reinier.
_________________
Canon gear
Back to top
Reply with quote
 
peter wijn


Gender: Male
Age: 57
Joined: 23 Nov 2005
Posts: 2331
Location: Utrecht
Offline

View user's profile Send private message
PostPosted: Sat 08 Jan 2011, 22:16    Post subject:
platen doe ik niet reinier.


Ben benieuwd wat jij er als Canongebruiker aan hebt, interessant aan vindt. Persoonlijk denk ik heel veel, want het lijkt me dat deze machines meer overeenkomsten vertonen dan verschillen, en dat die verschillen duidelijk worden door de productinformatie van de leverancier.

maar ik kan daar natuurlijk helemaal naast zitten.
Een verschil is alvast heel duidelijk, daar heb je geen kleurnuances voor nodig.
_________________
Ik ben niet dik, ik ben een vrachtwagen.
Back to top
Reply with quote
 
jonggolde
Guest







PostPosted: Thu 13 Jan 2011, 12:04    Post subject:
Die 100% crop is wel ontzettend gaaf hoor! Dat Nikon erg goed is was mij sowieso al opgevallen Smile

Henriëtte
Back to top
Reply with quote
 
Display posts from previous:   
   Nederpix.nl Forum Index -> Materiaal

 
Post new topic   Reply to topic
Page 1 of 1


Jump to:  

You cannot post new topics in this forum
You cannot reply to topics in this forum
You cannot edit your posts in this forum
You cannot delete your posts in this forum
You cannot vote in polls in this forum