Het magazine voor Natuurfotografen

Nederpix.nl Forum Index -> Nieuws / News


Wat doen we met HDR op Nederpix?
Goto page Previous  1, 2, 3  Next
 
Post new topic   Reply to topic
View previous topic :: View next topic  

Wat doen we met HDR op Nederpix?
Voor HDR (e.d.) is geen plaats op Nederpix
8%
 8%  [ 11 ]
Plaatsen, maar dan wel in het werkalbum
4%
 4%  [ 6 ]
Plaatsen in een apart (nieuw) album
25%
 25%  [ 34 ]
Gewoon plaatsen in het album waar de foto hoort
59%
 59%  [ 78 ]
Iets ander, namelijk.......
1%
 1%  [ 2 ]
Total Votes : 131


Author
Message
Ron van Elst


Gender: Male

Joined: 19 Sep 2005
Posts: 166

Offline

View user's profile Send private message Send e-mail
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 10:29    Post subject: HDR
Arjen schreef:

Quote:
Het lijkt me dan ook niet dat het maken van een HDR-foto simpeler is dan het maken van een foto met een filter.


Wat is er moeilijk aan het instellen van bracketing op je camera en vervolgens 3,5 of 8 verschillende belichtingen door je camera laten nemen? Gooi ze vervolgens door een programma als photomatix en voila, het HDR'tje is geboren.
_________________
Canon stuff
Back to top
Reply with quote
 
Doodles


Gender: Male
Age: 46
Joined: 12 Sep 2007
Posts: 140
Location: Valkenswaard
Offline

View user's profile Send private message
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 10:39    Post subject:
Het programma Photomatix kent nogal wat instelmogelijkheden. Als je je opnamen zomaar er doorheen gooit krijg je nooit een mooi resultaat.

Soms is het gebruik van een filter ook niet voldoende. Bij een duidelijke scheiding tussen een heldere lucht en donkere voorgrond kun je met filters prima uit de voeten. Maar wat nu als er in de donkere voorgrond een plas water staat waarin die heldere lucht wordt gereflecteerd? Dan isa HDR de enige mogelijkheid om de boel te redden.

Ik snap je punt: overdoe het niet. Maar los daarvan is het toch ook gewoon een "tool in the box" die je tot het gewenste resultaat kan leiden?

Even voor de duidelijkheid: ik gebruik het zelden of nooit omdat ik prima met filters kan werken. De paar keer dat ik het wel heb gebruikt kwam het prima van pas om te komen tot een weergave van de werkelijkheid zoals ik die had gezien.
Back to top
Reply with quote
 
Bas Breetveld


Gender: Male
Age: 54
Joined: 04 Feb 2008
Posts: 134

Offline

View user's profile Send private message Send e-mail Visit poster's website
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 11:23    Post subject:
Voor de tegenstanders van HDR:

Als Canon straks het 'dynamic ISO systeem' op de markt brengt, zet je dat dan uit? Het systeem zal ervoor zorgen dat de donkere partijen van de foto een hoger ISO-getal krijgen toebedeeld om de deze niet dicht te laten lopen.

Gr,

Bas
Back to top
Reply with quote
 
Ron van Elst


Gender: Male

Joined: 19 Sep 2005
Posts: 166

Offline

View user's profile Send private message Send e-mail
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 11:59    Post subject: Dynamic ISO
Dynamic ISO? Ik heb al een hekel aan auto ISO. IK wil graag degene blijven met controle over mijn camera, en niet de software. Auto ISO klinkt leuk, maar afhankelijk van de omstandigheden kan dit inhouden dat je opeens zit met een plaat op hoge iso stand die je nou net niet helemaal goed belicht hebt waardoor je met ruis opgezadeld zit in je donkere partijen.
_________________
Canon stuff
Back to top
Reply with quote
 
Bas Breetveld


Gender: Male
Age: 54
Joined: 04 Feb 2008
Posts: 134

Offline

View user's profile Send private message Send e-mail Visit poster's website
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 12:29    Post subject:
Ron, met de komende generatie camera's zul je daar weinig last van hebben. Het gaat om delen van de sensor die wat hoger of lager in ISO gaan, indien nodig. Het is (gelukkig) geen mkII meer wat er gaat komen, zal dus best meevallen met die ruis.

Heel dat HDR-gedoe wordt gedaan vanwege de tekortkomingen van de digitale camera. Ik juig het alleen maar toe dat de fabrikanten bezig zijn om die vervelende euvels eruit te krijgen.

Het gaat wel weer geld kosten Rolling Eyes
Back to top
Reply with quote
 
Ron van Elst


Gender: Male

Joined: 19 Sep 2005
Posts: 166

Offline

View user's profile Send private message Send e-mail
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 12:44    Post subject:
Hoi Bas,

Ik weet dat er al fabrikanten zijn (Sony en volgens mij ook Nikon) die iets kunnen met het verhogen van de dynamic range in JPEG'S. Gelukkig kun je deze opties zelf aan en uitzetten en zit je er niet aan vast. Ik fotografeer alleen RAW en heb het liefst ook gewoon zelf de controle over de camera en het resulterend beeld.

Groet,

Ron
_________________
Canon stuff
Back to top
Reply with quote
 
Bas Breetveld


Gender: Male
Age: 54
Joined: 04 Feb 2008
Posts: 134

Offline

View user's profile Send private message Send e-mail Visit poster's website
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 13:19    Post subject:
Even lezen Ron. Het gaat om een actie binnen de sensor, niet erbuiten! Het is slechts een gerucht dat dit er komt. Ik zou het niet afslaan in ieder geval. Beetje meer detail (en niet de volle zon bijvoorbeeld) in de donkere partijen vind ik niet erg.

Bas
Back to top
Reply with quote
 
Ron van Elst


Gender: Male

Joined: 19 Sep 2005
Posts: 166

Offline

View user's profile Send private message Send e-mail
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 13:25    Post subject: Ja maar....
.... Een sensor doet niets zonder software-aansturing. Ik mag toch wel hopen dat ze de gebruiker de mogelijkheid geven om dit te activeren of niet..
_________________
Canon stuff
Back to top
Reply with quote
 
Doodles


Gender: Male
Age: 46
Joined: 12 Sep 2007
Posts: 140
Location: Valkenswaard
Offline

View user's profile Send private message
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 13:30    Post subject:
Ik heb nog een Canon EOS 30 en een paar rolletjes Sensia liggen als je wil Twisted Evil
Back to top
Reply with quote
 
Bas Breetveld


Gender: Male
Age: 54
Joined: 04 Feb 2008
Posts: 134

Offline

View user's profile Send private message Send e-mail Visit poster's website
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 13:54    Post subject:
ASA 50 Cool

Enne Ron, er is nog niks over bekend verder. Als je ruisige, dichtgelopen partijen mooi vind, zet je het gewoon uit.
Back to top
Reply with quote
 
Ruben de Bruijn


Gender: Male
Age: 32
Joined: 09 May 2007
Posts: 110
Location: Molenaarsgraaf
Offline

View user's profile Send private message Send e-mail
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 14:44    Post subject:
Sorry voor mijn iets te voorbarige commentaar, zoals ik zie uit jullie reacties. Ik denk dat het komt omdat ik zelf een hekel heb aan veel bewerken van een foto, ik maak ze en bewerk ze over het algemeen vrijwel niet.

Gr. Ruben
_________________
Canon 70D + 350D
Canon 18-55mm
Canon 70-300mm
Tamron 90mm
Sigma 150-600mm
Back to top
Reply with quote
 
Ron van Elst


Gender: Male

Joined: 19 Sep 2005
Posts: 166

Offline

View user's profile Send private message Send e-mail
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 19:06    Post subject:
Haha, Sensia ??? Ik heb nog Provia 100 liggen.... 10x beter ! Even serieus, ik ben ook helemaal voor verbeteringen maar dan wel degene waar je zelf ook nog een klein beetje controle over kan/mag hebben.

Tuurlijk is een ruisloze sensor prima en juich ik dat toe. Maar wat is er overigens mis met je mk II Bas? Ik heb deze ook en ben toch heel tevreden over het lage ruisniveau op hoge ISO, zolang je maar goed belicht. Noise Ninja doet de rest, ook daar moet je je een beetje mee inhouden voor het beste resultaat. Mijn camera staat haast altijd op ISO 400 of hoger.

Groet,

Ron
_________________
Canon stuff
Back to top
Reply with quote
 
Arjen Drost
Admin
Admin


Gender: Male
Age: 47
Joined: 29 Sep 2005
Posts: 13141
Location: Groningen
Offline

View user's profile Send private message Visit poster's website
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 19:23    Post subject:
Persoonlijk ben ik zeker niet tegen nieuwe technieken, zeker niet als ze wat toevoegen. En dat doet HDR zeker wel.
Aan de andere kant vind ik hier de meeste HDR platen niet mooi, of zelfs lelijk. Ik ben toch regelmatig in het veld, maar zo'n combinatie van landschap en lucht kom ik toch nooit tegen.

Maar als het goed gebruikt wordt, dan vind ik het zeker een toevoeging voor de landschapsfotografie en moet er zeker plaats voor zijn op Nederpix. En wat mij betreft mag het dan ook gewoon in het landschapsalbum.

Groeten, Arjen
_________________
Arjen Drost
http://www.natureview.photography
http://www.natureview.blog
http://www.facebook.com/natureviewphotography
arjen@natureview.photography
Back to top
Reply with quote
 
Bas Breetveld


Gender: Male
Age: 54
Joined: 04 Feb 2008
Posts: 134

Offline

View user's profile Send private message Send e-mail Visit poster's website
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 20:28    Post subject:
@Ron,

Ik ben ook nog steeds heel erg blij met m'n mkII. Dat jij hem ook hebt wist ik. De ruisprestaties zijn nog steeds uitstekend, zeker als je prints laat maken. Dan is de zichtbare ruis weer wat minder en ze zien er waanzinnig uit. Maar o wee als het wat donkerder weer is met een licht gekleurd onderwerp en/of een erg donkere achtergrond. Ga je dan boven de 400 ISO, dan vind ik het er niet uitzien. Ook niet als er goed belcht is. Het tegenstrijdige is dat je, bij goed licht en redelijk neutrale kleuren, het ISO-getal zo hoog kunt zetten als mogelijk is, zonder al te veel ruis.
De camera is hier de beperkende factor en de reden dat veel (vogel)foto's heel erg op elkaar lijken. Je moet de omstandigheden wat mee hebben door gebrek aan dynamisch bereik.
Ik hou nu eenmaal van foto's met zware schaduwen erin. Het liefst mooie doortekende schaduwen. Op BP zie je vaak dat ze lichter gemaakt worden en dat je van die ontzettend platte foto's krijgt, bij biddende valkjes bijvoorbeeld. Echt zonde, doe mij maar een mooie schaduw. Maar ja, toch de ruis die de kop dan opsteekt, ook met de mkII.

Met de huidige camera's - toch alweer 4 jaar verder - en wat er komen gaat, is de mkII ernstig verouderd qua ruisprestaties. Hij is nu toch echt enkele stops voorbij gestreefd.
Gelukkig is de megapixelrek er een beetje uit en gaat de industrie zich daarmee bezig houden.

Dat HDR een slechte naam heeft komt voornamelijk omdat sommige mensen er schromelijk mee overdrijven. Bij HDR denken veel mensen daarom aan een raar belichte, zeer onrealistische foto. Goed gedaan, zou je het niet eens moeten zien. Hooguit zie je het aan de donkere partijen zonder ruis met veel detail erin. Ik zag eens een macrofoto van een vlinder waarbij deze techniek is toegepast om meer scherptediepte te krijgen. En mooi dat ie was! Daar heb ik dan respect voor. Ik zou er echt het geduld niet voor hebben.

Gr,

Bas

P.s. Gooi die sensia en provia maar in de prullebak hoor. Hoe lang zijn ze al over de datum?
Back to top
Reply with quote
 
Tim Hofmeester


Gender: Male
Age: 36
Joined: 08 Sep 2005
Posts: 73
Location: Umeå
Offline

View user's profile Send private message Visit poster's website
PostPosted: Thu 02 Oct 2008, 20:43    Post subject:
Ik denk eigenlijk dat veel al is gezegd, maar ik wil toch even kwijt dat ik zelf nog nooit HDR heb gebruikt, het wel graag wil gaan uitproberen gezien het aantal resultaten wat ik heb gezien wat erg gave foto's opleverde. Wel denk ik dat je goed uit moet kijken dat je het niet overdoet, want dan gaat het er onnatuurlijk uit zien, maar mits in mate gebruikt denk ik dat het zeker de filters kan overtreffen.. De techniek staat immers voor niets..Rolling Eyes

Grtn, Tim
_________________
Kijk voor meer foto's op:
www.hofmeester-natuur.nl

Ik gebruik Canon apparatuur
Back to top
Reply with quote
 
Mark van Veen


Gender: Male

Joined: 10 Jul 2006
Posts: 105

Offline

View user's profile Send private message
PostPosted: Fri 03 Oct 2008, 8:03    Post subject:
Arjen Drost wrote:
Persoonlijk ben ik zeker niet tegen nieuwe technieken, zeker niet als ze wat toevoegen. En dat doet HDR zeker wel.
Aan de andere kant vind ik hier de meeste HDR platen niet mooi, of zelfs lelijk. Ik ben toch regelmatig in het veld, maar zo'n combinatie van landschap en lucht kom ik toch nooit tegen.


Met deze quote ben ik het zeker eens. Wat ik in aanvulling denk is dat HDR in de kinderschoenen staat en er veel mee ge-experimenteerd wordt. Dat is nu juist interessant en een periode waar je heel veel kan leren. Ik juich daarom HDR-experimenten toe, hoop dat ze toegelaten worden, discussie opleveren en dat we deelgenoot worden van de oplossingen die gevonden worden. Dat is juist de kracht van een internetforum als Nederpix.
_________________
inactief
Back to top
Reply with quote
 
Peter Baas


Gender: Male

Joined: 16 Sep 2008
Posts: 14
Location: Papendrecht
Offline

View user's profile Send private message Send e-mail Visit poster's website
PostPosted: Fri 03 Oct 2008, 13:32    Post subject:
Even over bovenstaande reacties over auto iso en dynamic iso

Auto iso heb ik nog nooit van m'n leven aangehad, maar sinds deze week heb ik de 50d gekocht en ik moet zeggen de Auto iso is eigenlijk nog niet uit geweest, tot 1600 iso heb ik gewoon mooi beeld met maar weinig ruis, dit komt natuurlijk ook door de ruis reductie in de hoge iso die ik geactiveerd heb, bij iso 1600 heb ik ongeveer net zoveel ruis als 800 iso van de 40D.

er zit ook een soort van dynamic iso op genaamd auto helderheids optimalisatie, dit houd in dat de camera de schaduw partijen automatisch oplicht.

over hdr kan ik de hdr haters mede delen dat het progamaatje Photomatix tegenwoordig ook over de optie Exposure blendinding beschikt, dit is in principe gewoon het grijsfliter effect wat je hiermee bereikt, je laad twee foto's een overbelicht foto voor de voorgrond en een onderbelichte foto voor de lucht, deze voeg je samen tot een foto waardoor deze netjes en mooi uitgelicht word, in principe de optie die tegenwoordig op de nieuwe Fuij zit waar ik het laatst over heb gehad.

hieronder een voorbeeld foto van mij die tot stand gekomen is met exposure blending van Photomatix.



En Ron een Hdr freak ben ik niet, ik ben gewoon een fotograaf die al 15 jaar van z,n hobby geniet, laten we aub de vrede bewaren op dit forum.
boos zijn is menselijk, boos blijven is duivels!!!
_________________
EOS 50D
Canon 100-400 L IS
Tokina 12-24
Tokina 100mm 2.8 macro
sigma 24-70
pincode rabopas 3930
Back to top
Reply with quote
 
Ecoshot


Gender: Male
Age: 50
Joined: 20 May 2006
Posts: 49
Location: Vriezenveen
Offline

View user's profile Send private message
PostPosted: Sat 04 Oct 2008, 7:56    Post subject:
Nu even weer over de essentie van deze poll.
Ik heb gekozen voor de keuze; Plaatsen in een apart (nieuw) album #Fadeing color

Of je nou 1 foto bewerkt voor publicatie of 3 [of 7 of 9], zolang het i.p. maar niet te onrealistisch wordt.
HDR is een prachtige tak van de fotografie die m.i. gestimuleerd moet worden maar om toch onderscheid te maken met de "gewone" fotografie [wat valt hier tegenwoordig nog onder sinds het digitale tijdperk?] is een nieuw album een must.
Immers is landschapsfotografie maar 1 subject van de mogelijkheden van HDR Wink

gr. Richard
_________________
Canon 50D
Tamron 90 + 180mm
Canon 400 5.6 L
en wederom sparende .....
Back to top
Reply with quote
 
Tim Oord
PixPas (Basic)


Gender: Male
Age: 63
Joined: 24 Feb 2006
Posts: 204
Location: Drachten
Offline

View user's profile Send private message Send e-mail
PostPosted: Sun 05 Oct 2008, 13:17    Post subject:
HDR is een tool net als andere tools in een fotobewerkingsprogramma.
Een beroepsfotograaf doet niets anders dan bepaalde kleuren er uit laten springen of donkere delen oplichten/donkerder maken. Zeker in de modellenwereld doet de fotograaf niets anders dan photoshoppen.
Mits goed gebruikt - en dat is vaak heel moeilijk - kan het nuttig zijn. Heb zelf ook regelmatig HDR-foto's ingestuurd waarvan ik achteraf zie dat dit beter niet had gekund. Bij sommige foto's weer wel. Gebruik het wanneer je het moet gebruiken, tijdens donker weer bv.
Ik hoop overigens niet dat we de volgende keer een discussie krijgen over wel of niet verscherpen, klonen o.i.

Groet, Tim
_________________
Olympus OM-D E-M1X
Olympus 12-100mm f4.0 PRO
Olympus 35mm f3.5 macro
Olympus 60mm f2.8 macro
Back to top
Reply with quote
 
Antonie Blom


Gender: Male

Joined: 29 Jul 2006
Posts: 162

Offline

View user's profile Send private message Visit poster's website
PostPosted: Sun 05 Oct 2008, 15:13    Post subject:
Voor mij is HDR gewoon één van de vele hulpmiddelen om een foto goed te krijgen. Persoonlijk zie ik geen verschil tussen het gebruik van een filter of digitale nabewerking (zoals HDR, croppen, verscherpen, clonen, etc), het is namelijk allebei manipulatie van de werkelijkheid. Als ik soms zie dat mensen meerdere filters gebruikt hebben om een foto te krijgen zoals deze is, vraag ik mij af hoe het resultaat zou zijn zonder het gebruik van de filters. Ik bedoel dit te zeggen, als er voor HDR-foto's een appart album moet komen, vind ik dat er ook een appart album moet komen voor foto's waarbij gebruik is gemaakt van een polarisatiefilter of welk ander filter dan ook. Natuurlijk ben ik hiermee bewust dat er verschil zit tussen de werking van het pol. filter en HDR, maar het gaat mij hierbij om de vergelijking.
Laat het duidelijk zijn dat ik een voorstander ben van HDR, maar tegelijk moet ik ook wel zeggen dat teveel niet goed is. Iedereen kan HDR gebruiken, maar het is een kunst om een goede HDR foto te maken zonder dat het teveel is. Als ik heel eerlijk ben moet ik zeggen dat ik minimaal 75% van de HDR foto's niet mooi vind, juist omdat de kleuren onnatuurlijk zijn. Wat mij betreft mag daar strenger naar gekeken worden. Echter HDR in het algemeen vind ik een goede ontwikkeling en ik ben benieuwd wat de toekomst brengen gaat (o.a. met dynamic ISO).
Back to top
Reply with quote
 
Joep Tomlow


Gender: Male
Age: 41
Joined: 22 Sep 2007
Posts: 88
Location: Limburg
Offline

View user's profile Send private message Send e-mail Visit poster's website
PostPosted: Sun 05 Oct 2008, 15:22    Post subject:
Voor mij geldt ook; gewoon plaatsen in de bestaande albums. Enige wens van mijn kant is dat men aangeeft dat er met HDR is gewerkt, dan kun je daar bij het commentaar rekening mee houden.
_________________
Canon EOS 7D met objectieven van 18 t/m 400 mm | Statief: Manfrotto 055PRO-B + 501HDV kop | Monopod: Manfrotto 680 + 484RC2 kop
Back to top
Reply with quote
 
peter wijn


Gender: Male
Age: 57
Joined: 23 Nov 2005
Posts: 2331
Location: Utrecht
Offline

View user's profile Send private message
PostPosted: Sun 05 Oct 2008, 20:19    Post subject:
dit gaat over natuurfotografie, toch? dat wil voor mij zeggen natuurlijk ogende fotografie. HDR kan daar in passen. Geen probleem. (Het voorbeeld hierboven vind ik lelijk. Het licht en het donker horen niet bij elkaar. Het geel is te flets. mijn mening)

De grap is dat een foto nauwelijks interessant is als het al te natuurlijk is... saai. Je gaat op zoek naar iets wat er uit springt.
Sommige mensen investeren een vermogen aan lenzen en fotoapparatuur om dat allemaal mooi vast te leggen, en anderen weten hoe je dit effect in de digidoka namaakt.
Als het resultaat maar een mooie natuurfoto is.

Infrarood, doen we daar ook aan? En ultaviolet?
_________________
Ik ben niet dik, ik ben een vrachtwagen.
Back to top
Reply with quote
 
hvdgriendt


Gender: Male

Joined: 19 Jan 2008
Posts: 227
Location: Beneden de Rivieren.
Offline

View user's profile Send private message
PostPosted: Tue 07 Oct 2008, 8:51    Post subject:
Ach.. "vroeger" was een dia goed of niet goed, je kon achteraf niks meer manipuleren, dat was fotograferen met een Hoofdletter F.... je viel genadeloos door de mand, niks verscherpen, niks lichter of donkerder maken, niks de WB veranderen, niks wegklonen het was goed of je had het verknalt.
Sinds digitaal zijn opkomst heeft gemaakt is fotografie aan alle kanten verkracht, je moet fotoshop gebruiken en niet misbruiken, maar daar heeft de nieuwe digitale fotograaf geen benul meer van, die weet niet eens hoe je een filmrolletje in moet leggen laat staan hoe te belichten zonder een LCDschermpje...
HDR is gewoon digitaal fotograferen, je moet het gebruiken maar niet misbruiken.

Kijk hier eens HDR deed ik 2 jaar geleden al.. http://gallery.photo.net/photo/5344389-lg.jpg

Waarbij ik niet wil zeggen dat "vroegere" fotografie beter was, wel eerlijker. Very Happy
_________________
http://photo.net/photos/hvdgriendt
Back to top
Reply with quote
 
Jaap Schelvis


Gender: Male
Age: 64
Joined: 05 Sep 2005
Posts: 9574
Location: Leeuwarden
Offline

View user's profile Send private message Send e-mail Visit poster's website
PostPosted: Tue 07 Oct 2008, 9:01    Post subject:
peter wijn wrote:
Infrarood, doen we daar ook aan? En ultaviolet?
Ja hoor, kijk maar hier voor infrarood. Ultraviolet fotografie ken ik nog niet, maar wanneer jij er mee begint ben je er van harte welkom mee op Nederpix Cool
Groet,
Jaap
_________________
Jaap Schelvis
Feel free to visit my [url=http://jaapschelvis.nl/[/url]
Back to top
Reply with quote
 
hvdgriendt


Gender: Male

Joined: 19 Jan 2008
Posts: 227
Location: Beneden de Rivieren.
Offline

View user's profile Send private message
PostPosted: Tue 07 Oct 2008, 9:06    Post subject:
Infarood ken ik wel vind het ook in sommige omstandigheden heel erg mooi, ultaviolet is mij ook volledig onbekend, dus ben ook benieuwt ..
_________________
http://photo.net/photos/hvdgriendt
Back to top
Reply with quote
 
Display posts from previous:   
   Nederpix.nl Forum Index -> Nieuws / News
Goto page Previous  1, 2, 3  Next
 
Post new topic   Reply to topic
Page 2 of 3


Jump to:  

You cannot post new topics in this forum
You cannot reply to topics in this forum
You cannot edit your posts in this forum
You cannot delete your posts in this forum
You cannot vote in polls in this forum