Nederpix.nl :: Nederpix.nl - Natuurfoto's online en natuurfotografie site + forum / Nature pictures online and nature photography site + forum :: View topic

Arjen Drost
Admin
Admin

Gender: Male
Age: 48
Joined: 29 Sep 2005
Posts: 13141
Location: Groningen
Offline

Posted: Tue 29 Mar 2011, 16:27 Post subject: Filtergebruik bij landschapsfotografie

Welke filters kun je gebruiken bij landschapsfotografie?
Originele auteur: Bendiks Westerink

Bij landschapsfotografie spelen de aspecten compositie en licht een hoofdrol. Bij de compositie heb je als fotograaf veel invloed door het standpunt en de keuze voor een lens of brandpuntsafstand. Voor wat betreft het licht ben je veel meer afhankelijk van het moment en de weersomstandigheden. Een foto gemaakt op eenzelfde plek kan een totaal andere sfeer geven, van een gewoon kiekje tot een foto met een ‘wauw-factor’. Een complicerende factor is dat het verschil in lichtsterkte bij een landschapsfoto enorm kan verschillen. Een lichte lucht en een donkere voorgrond zijn heel lastig te belichten, zeker bij tegenlichtopnames. Bij dit soort foto’s loop je al snel tegen de beperkingen aan van je camera. Het dynamisch bereik (het bereik (qua licht) dat je sensor kan vastleggen) is beperkt. Beperkter dan wat je oog kan waarnemen. Het onderstaand tabelletje geeft een overzicht van het dynamisch bereik bij verschillende situaties.

Bron: http://www.naturescapes.net/072006/rh0706_1.htm

Als je een mooie lucht met een landschap wilt vastleggen, dan loop je al snel tegen het probleem aan dat de lucht goed weergegeven wordt, maar dat in het landschap op de voorgrond nauwelijks details te onderscheiden zijn. Bijgevoegde foto is daar een voorbeeld van.

Herkenbaar?
Grijsverloopfilter
Om beter om te kunnen gaan met grote verschillen in lichtintensiteit zijn er grijsverloopfilters ontwikkeld. Een dergelijke filter werkt als een soort zonnebril, waarbij de bovenkant donker is en de onderkant licht. Je hebt ze met een geleidelijke overgang (soft edge) of een harde overgang (hard edge) . De eerste is meer geschikt in situaties waar een landschap geleidelijk overgaat in de lucht (vaak in het binnenland) en de tweede is meer geschikt in situaties waar er een harde scheidslijn is tussen de lucht en het land (bijv. bij de zee of een polder). Een grijsverloopfilter is meestal rechthoekig van vorm en dient met een speciale houder op de lens geschroefd te worden. Er zijn speciale filters voor groothoeklenzen, zodat de houder niet zichtbaar wordt op de foto (hoeken). Er worden ook ronde, opschroefbare grijsverloopfilters verkocht, maar het grote nadeel daarvan is dat de plaatsing van de horizon niet variabel is. Door het schuiven van de rechthoekige filter is het mogelijk om de horizon meer onderin of bovenin het beeld te plaatsen.
Er zijn diverse fabrikanten die grijsverloopfilters maken. Verwarrend is dat ze verschillende benamingen gebruiken voor het soort filter. In onderstaand tabelletje zie een overzicht van de verschillende typeringen.

1 stop betekent dat bij deze filter bovenin de helft minder licht wordt doorgelaten. De filters van het merk Cokin zijn het goedkoopst. Ze hebben als nadeel dat ze niet helemaal kleurneutraal zijn, al is dit wel achteraf softwarematig te corrigeren. Een ander nadeel is dat de bijgeleverde houder wat gammel is. Lee is het merk op het gebied van filters. Erg duur, maar kleurneutraal en een uitstekende houder (met de houder op de lens durf ik gerust te gaan rondlopen in het veld).
Het kiezen van de sterkte van het filter doe ik vooral op gevoel. Als ik zie dat de voorgrond donker is en de lucht vrij licht, pak ik de 2 en 3 stops. Bij minder licht in de lucht (of bij minder tegenlicht) pak ik meestal de 3 stops. Het ligt er ook een beetje aan welk effect je wilt bereiken. 2 filters voor elkaar levert een beetje een spooky effect op (zie vb. foto van de Posbank).
Nu nog een paar voorbeelden van foto’s waarbij ik gebruik heb gemaakt van een grijsverloopfilter.

Foto gemaakt met een 2-stops Cokin filter. Kleuren worden enigszins paars.

Foto gemaakt met 2 Lee filters (2 en 3 stops). Filters laag geplaatst in de houder.

Foto gemaakt met 1 Lee filter (3 stops). Filter hoog geplaatst in de houder.

Polarisatiefilter
Een ander veel gebruikt filter bij landschapsfotografie is de polarisatiefilter. Er bestaan twee soorten van deze filters, de circulaire en de lineaire. De eerste heeft een polariserend effect over de hele foto. Deze filter is aan te bevelen. Een polarisatiefilter zorgt ervoor dat de kleuren intenser worden en dat reflecties worden tegengegaan. Het kan worden ingezet om de typische blauwe lucht te krijgen herkenbaar uit de vakantiefolders. Een polarisatiefilter moet afgesteld worden als hij op de lens is gedraaid (draaien aan de ring) om een optimaal resultaat te krijgen. Het werkt het beste als je hem gebruikt bij situaties waarbij de zon van opzij komt (90 graden).

Intense blauwe lucht verkregen door gebruik van een polarisatiefilter.

Grijsfilters
Grijsfilters kunnen worden ingezet om het werken met lange sluitertijden mogelijk te maken. Soms wil je overdag kunnen werken met lange sluitertijden om bijvoorbeeld een ‘blurry’ effect te krijgen bij stromend water of een wolkenlucht. Dit lukt niet bij gewoon daglicht en dan kan een grijsfilter uitkomst bieden. Ze zijn er in verschillende gradaties. Zelf gebruik ik een 10-stops grijsfilter. Deze filter dat het beeld op de sensor 10 stops donkerder wordt. In onderstaand tabelletje zie je wat voor consequenties dit heeft voor de sluitertijd.

Bij dit soort omstandigheden werk je uiteraard vanaf statief. Door de camera op de bulb functie te zetten kun je werken met dit soort extreem lange sluitertijden.

Voorbeeld van een foto met een sluitertijd van 5 minuten.

Magic cloth techniek
Bij mijn voorbereiding op een reis naar IJsland vond ik een overzicht van de Britse fotograaf Tony Prower die al enige jaren op IJsland woont. Hij gebruikt een 6-stops B&W filter om te kunnen werken met lange sluitertijden. Maar hij gebruikt daarbij ook een ‘magic cloth’ (i.d.g. een oude zwarte sok!) om bijvoorbeeld de bovenkant van de foto (lucht) te drukken. Het principe is heel eenvoudig. Stel je hebt een sluitertijd van 30 seconden en je wilt het landschap langer belichten. Je houdt de sok voor de bovenkant (bijv. 20 seconden). Een primitieve, maar verrassend effectieve manier van belichten. Tony Prower bereikt er schitterende resultaten mee (zie http://icelandaurora.com/). Hij organiseert overigens ook speciale fotoreizen op IJsland.
Tijdens mijn reis naar IJsland in februari 2011 liep ik hem zelf tegen het lijf in guesthouse Hali in de buurt van het ijsmeer Jökulsárlón. Op onderstaande foto demonstreert hij het gebruik van de magic cloth.

Tony Prower demonstreert ‘zijn’ magic cloth techniek.

UV-beschermfilters
Het gebruik van een UV-filter is bij digitale camera’s niet noodzakelijk. Wel gebruiken veel fotografen een dergelijke filter ter bescherming van hun lens. Anderen beweren dat het zonde is om een filter op een dure lens te schroeven. Wat mij betreft hangt dit een beetje van je persoonlijke voorkeur af.

Robert Wagter

Gender: Male
Age: 60
Joined: 23 Feb 2011
Posts: 27
Location: Nijega
Offline

Posted: Tue 29 Mar 2011, 16:35 Post subject:

Helder artikel met een duidelijk verhaal en mooie voorbeeld foto's.
Het meeste wist ik al wel maar toch leuk om te lezen. Even een editor eroverheen en je kunt het zo aan een tijdschrift verkopen.

Complimenten en bedankt.
_________________
Canon EOS 50D + 100-400L
http://robertwagter.blogspot.com/

martine
Guest

Posted: Tue 29 Mar 2011, 20:13 Post subject:

Een goed verhelderend betoog over de filters Bendiks (een echte teatcher Wink

). De foto's mogen er ook wezen.
Mvg. Martine

Last edited by martine on Thu 31 Mar 2011, 18:37; edited 1 time in total

Nel R

Gender: Female
Age: 80
Joined: 17 Mar 2008
Posts: 164
Location: Zierikzee
Offline

Posted: Wed 30 Mar 2011, 9:14 Post subject:

Met belangstelling dit artikel gelezen. Zit al 'n poos te denken over de aanschaf van 'n grijsverloopfilter van Lee. Er is op internet wel informatie over dit merk te vinden maar ik kan niet echt ontdekken wààr die (in Nederland) te koop zijn! En 'n reisje naar Engeland is wel leuk natuurlijk maar dat maakt de toch al prijzige filters nog duurder. Misschien weet iemand waar ik in Nederland terecht kan!???
groet van Nel
_________________
Sony Alpha 77 II Carl Zeiss Vario -Sonnar16/80. Tamron SP 60mm F/2 macro 1:1.
Sony RX10/4

Ger M

Gender: Male

Joined: 15 Sep 2006
Posts: 82
Location: Haarlem
Offline

Posted: Wed 30 Mar 2011, 9:32 Post subject:

LEE filters zijn o.a. te koop bij Foto Konijnenberg: http://www.fotokonijnenberg.nl/productlist/58408/lee-filters.html

Nel R

Gender: Female
Age: 80
Joined: 17 Mar 2008
Posts: 164
Location: Zierikzee
Offline

Posted: Wed 30 Mar 2011, 16:31 Post subject:

Ger, bedankt voor de link! Ik ga uitzoeken welke past op mijn lens...
groet van Nel
_________________
Sony Alpha 77 II Carl Zeiss Vario -Sonnar16/80. Tamron SP 60mm F/2 macro 1:1.
Sony RX10/4

Hans Brinkel

Gender: Male
Age: 62
Joined: 04 Mar 2009
Posts: 59
Location: Zuid Holland
Offline

Posted: Thu 31 Mar 2011, 17:21 Post subject:

Goed en helder geschreven artikel Arjen...thanks.
_________________
Sony Alpha 77 en een aantal lenzen .
.Bewerking middels Lightroom

Arjen Drost
Admin
Admin

Gender: Male
Age: 48
Joined: 29 Sep 2005
Posts: 13141
Location: Groningen
Offline

Posted: Thu 31 Mar 2011, 17:39 Post subject:

@Hans: alle credit aan Bendiks, die heeft het verhaal geschreven (zie tweede regel). Ik heb het alleen gepost.
_________________
Arjen Drost
http://www.natureview.photography
http://www.natureview.blog
http://www.facebook.com/natureviewphotography
arjen@natureview.photography

Hans Brinkel

Gender: Male
Age: 62
Joined: 04 Mar 2009
Posts: 59
Location: Zuid Holland
Offline

Posted: Thu 31 Mar 2011, 20:03 Post subject:

Weer niet goed opgelet Embarassed

, sorry Bendiks..pima artikel dus erg ebdankt.
mvg
Hans
_________________
Sony Alpha 77 en een aantal lenzen .
.Bewerking middels Lightroom

digiluc

Gender: Male
Age: 61
Joined: 29 Mar 2009
Posts: 20
Location: Putte (België)
Offline

Posted: Fri 01 Apr 2011, 8:07 Post subject:

Duidelijk en goed geschreven artikel. Gebruik zelf ook regelmatig Lee filters, Het hele assortiment is hier te verkrijgen :

www.studiokitdirect.co.uk

Wel even vergelijken of met de huidige verhouding Pond/Euro het wel de moeite loont om ze daar te bestellen. Ik deed er een jaar of twee geleden een goede zaak aan, nu is het misschien anders.

Mvg,

Luc Vercammen

Reinier van den Born

Gender: Male
Age: 41
Joined: 15 May 2006
Posts: 68
Location: Woudenberg
Offline

Posted: Tue 12 Apr 2011, 15:52 Post subject:

Aan dit artikel heb ik erg veel gehad.
Met name hoe de fotograaf zich inleeft voor een goede opname, en wat voor verschillen er zijn in filters.

Top dus!!!

Groeten Reinier.
_________________
Canon gear

Dick en Mira

Gender: Female

Joined: 26 Jun 2010
Posts: 140
Location: Schoorl
Offline

Posted: Tue 12 Apr 2011, 19:00 Post subject:

Een aanvulling op het heldere en uitstekende artikel van Bendiks is het grijsfilter van LCW. Dit is een geweldig mooi filter om de sluitertijd te verlengen als je overdag fotografeert. Het werkt als volgt: het filter ziet er hetzelfde uit als een polarisatie filter, echter dit zijn a.h.w. twee polafilters op elkaar en ze zijn grijs. Het onderste filter wat op de lens geschroefd wordt is grijs en het filter wat daar aan bevestigd is, is ook grijs maar dan verschillende gradaties grijs. Als je nu door de zoeker kijkt en aan het filter draait, dan zie je je beeld donkerder worden. Je kunt ook op de voorste ring aflezen hoeveel stops er wordt verlengd ( instelbaar van 2 tot 10 stops) Zo kun je dus heel exact bepalen hoe het effect zal worden. Ik maak vaak enkele foto's met verschillende standen, dan weet je dat er altijd één bij zit zoals jij het wil. Waarom nu dit kostbare ( 179 euri bij Konijnenberg) filter?? Cokin en Lee kan net zo goed, alleen daar moet je dus een filter voor de lens schuiven en heb je maar 1 bepaalde waarde bv. gradatie 4 of 6 of 10. Het LCW filter is traploos instelbaar terwijl je door de zoeker kijkt zie je exact wat je doet en je hebt a.h.w. 5 filters in 1 filter zitten. Koop die gradaties eens van Cokin of Lee , dan zal je waarschijnlijk ook een aardig bedrag kwijt zijn.... Voorbeelden van dit filter wat ik kort geleden gekocht heb staan hier op NP van afgelopen week bij de landschapsfoto's van IJsland. Voor mij werkt het filter erg fijn en het neemt weinig ruimte in de tas in. Enige minpunt is dat je geen zonnekap meer kunt gebruiken als het filter op de lens zit.

Hopelijk hebben jullie iets aan deze info.

Groet Dick.
_________________
NPS lid en  liefhebber

Kijk ook eens op: www.dickenmirahoogenboom.nl

martine
Guest

Posted: Tue 12 Apr 2011, 19:37 Post subject:

@Dick. Heb het LCW filter aangeschaft. Toch nog ter verduidelijking; het lcw filter werkt gelijkmatig over heel het beeld terwijl de Lee filters over een deel van het beeld werkt.
Mvg. Martine

Dick en Mira

Gender: Female

Joined: 26 Jun 2010
Posts: 140
Location: Schoorl
Offline

Posted: Tue 12 Apr 2011, 19:43 Post subject:

@ Martine,

Dat klopt maar ik heb het over een grijsfilter en niet over een grijsverloopfilter. Een grijsverloopfilter is een filter wat in twee helften verdeeld is; één helft is grijs, het andere doorzichtig. Je maakt als je de grijze kant boven zet je lucht donkerder en omgekeerd natuurlijk. Het grijs en grijsverloopfilter zijn beide wezenlijk verschillende filters hoor.

Groet Dick.
_________________
NPS lid en  liefhebber

Kijk ook eens op: www.dickenmirahoogenboom.nl

Bendiks Westerink

Gender: Male
Age: 54
Joined: 18 Nov 2006
Posts: 578
Location: Heteren
Offline

Posted: Wed 13 Apr 2011, 20:47 Post subject:

Hoi Dick en Mira,

Bedankt voor de aanvulling. Als grijsfilter kan het zeker werken, denk ik. Zoiets voor grijsverloop lijkt me niet zinvol, aangezien je met een opschroeffilter niet kan schuiven over het beeld.
Overigens kun je de Lee filters ook als grijsfilter gebruiken. Ze zijn zo groot dat je ook alleen het donkere gedeelte voor je lens kan schuiven.

Bendiks
_________________
Nikon spul.
www.bendiks.nl

Tom van Hell

Gender: Male

Joined: 23 Aug 2006
Posts: 43

Offline

Posted: Wed 13 Apr 2011, 21:09 Post subject:

Light Craft Fader ND mark II, variabel grijs filter, ND2 t/m ND400
Bijvoorbeeld 72 mm kost bij kameraexpress 90 euro
_________________
Nikon

Pieter Cox

Gender: Male
Age: 34
Joined: 15 Jun 2008
Posts: 22
Location: Lommel
Offline

Posted: Sat 23 Jul 2011, 23:00 Post subject:

Heb voorbije week me een Canon EOS 7D en een Canon EF-S 15-85mm f/3.5-5.6 IS USM aangeschaft. Tijdens een fotografieles vorig jaar zag ik voor de eerste keer een polariesatiefilter (circulaire). Nu dat ik een landschapslens heb, wil ik me dit binnenkort aanschaffen.

Nu zie ik dat er verschillende merken e.d. zijn en omdat ik er geen verstand van heb, hoop ik dat iemand me kan verder helpen.
Op mijn 15-85mm lens moet een 72 filter als ik me niet vergis, ook zou het fijn zijn dat de filter niet van mijn lens afvalt als ik aan het wandelen ben. Wie kan me helpen?

Alvast bedankt!
@ Arjen: Mooi artikel!!! Ik heb het met volle aandacht gelezen!

Mvg,
Pieter Cox
_________________
Canon 7DII + Sigma 120-300mm f/2.8 Dg OS 'S' HSM + Sigma 1.4x converter + Canon 100mm f/2.8 (voordien: Canon 450D + 7D + sigma 150-500mm) _____________________________ www.PieterCox.be

susan meijnders
PixPas (Basic)

Joined: 18 Mar 2008
Posts: 855

Offline

Posted: Sun 24 Jul 2011, 15:53 Post subject: polar filter

Hoi pieter,
ik gebruik al jaren op een 28 70 lens een polarisatiefilter van B & W.
Je schroeft het filter op de lens en aan een tweede schijf als het ware kan je aan draaien om het gewenste effect te krijgen. Het fijne van dit filter is dat je meteen kan zien wat het effect is. Ik heb hem gebruikt in de bergen (wil het licht nog wel eens keiterhard zijn en erg veel contrast maar ook daar waar sneeuw en water is (het haalt als je niet wil hebben reflectie weg) Zeker ook in nl landschap trekt het filter de wolken lucht er beter uit dempt ook wat het groen (tenminste als ik dat juist formuleer).
deze

deze
deze
geven een idee..
groet susan

Last edited by susan meijnders on Mon 25 Jul 2011, 14:59; edited 1 time in total

Arjen Drost
Admin
Admin

Gender: Male
Age: 48
Joined: 29 Sep 2005
Posts: 13141
Location: Groningen
Offline

Posted: Mon 25 Jul 2011, 14:19 Post subject:

Pieter Cox wrote:

@ Arjen: Mooi artikel!!! Ik heb het met volle aandacht gelezen!

Dan heb je 1 zinnetje toch over het hoofd gezien:
"Originele auteur: Bendiks Westerink "

Daar mogen de credits dus naartoe Smile

_________________
Arjen Drost
http://www.natureview.photography
http://www.natureview.blog
http://www.facebook.com/natureviewphotography
arjen@natureview.photography

Pieter Cox

Gender: Male
Age: 34
Joined: 15 Jun 2008
Posts: 22
Location: Lommel
Offline

Posted: Tue 26 Jul 2011, 23:15 Post subject:

Ah oké, mijn excuses! Laughing

Bendiks Westerink, de complimenten zijn dus voor u Very Happy

Maar als er nog iemand tips heeft voor mij (voor het aankopen van een polarisatiefilter), is dat altijd welkom.

@ Susan: bedankt voor jouw reactie.

Groeten,
Pieter.
_________________
Canon 7DII + Sigma 120-300mm f/2.8 Dg OS 'S' HSM + Sigma 1.4x converter + Canon 100mm f/2.8 (voordien: Canon 450D + 7D + sigma 150-500mm) _____________________________ www.PieterCox.be

Speedy B

Gender: Male
Age: 56
Joined: 17 Jul 2010
Posts: 54
Location: Haarlem
Offline

Posted: Fri 29 Jul 2011, 13:50 Post subject:

Tja Ik ben bang dat de tips (relatief) eenvoudig zijn.
De duurdere zijn over het algemeen beter Embarassed

Maar misschien heb je wat aan dit linkje. Daar wordt alles duidelijk uitgelegd.

Grs Ben
_________________
Grs Ben

Canon 50D en veel te weinig glas Wink

Wereldkiek

You cannot post new topics in this forum
You cannot reply to topics in this forum
You cannot edit your posts in this forum
You cannot delete your posts in this forum
You cannot vote in polls in this forum

Wij gebruiken de volgende cookies: